Colland Arbeidsmarktonderzoek 2024: Lichte daling arbeidskrachten en aantal vacatures nagenoeg gelijk gebleven

Het Colland Arbeidsmarktonderzoek is een tweejaarlijks onderzoek dat in opdracht van het bestuur van Colland Arbeidsmarkt wordt uitgevoerd. Afgelopen jaar deden 5.700 bedrijven mee aan de enquête. Daarnaast is voor het onderzoek gebruik gemaakt van de Colland bedrijven administratie en CBS Microdata. Het onderzoek toont een lichte daling van het aantal bedrijven in de sector en werknemers in loondienst. Het ziekteverzuim is licht gestegen ten opzichte van 2021 maar is lager dan het gemiddelde in de Nederlandse arbeidsmarkt.

Onderzoek draagt bij aan effectief arbeidsmarktbeleid
Het aantrekken en behouden van de juiste werknemers is een grote uitdaging. Hoeveel vacatures worden er verwacht? Heeft uw huidige personeelsbestand de optimale samenstelling voor het uitvoeren van de werkzaamheden binnen uw bedrijf? Hoe zorgt u voor voldoende instroom van werknemers met de juiste kennis en vaardigheden? Colland Arbeidsmarkt zet zich samen met werkgevers- en werknemersorganisaties in voor een effectief en actief arbeidsmarktbeleid om hiermee aan de slag te gaan. De gegevens van het Colland Arbeidsmarktonderzoek worden door het fonds gebruikt om goede beleidskeuzes te maken.

Online informatiesysteem
De meeste resultaten van het onderzoek zijn zichtbaar in een online informatiesysteem. Klik hier om deze resultaten te bekijken en te vergelijken met voorgaande jaren. Hier zijn ook de factsheets per sector te vinden. Deze presenteren bijvoorbeeld informatie over aantallen werknemers, werkgevers, lengte van dienstverbanden, arbeid naar regio en in- en uitstroom.

Opvallende resultaten
Hieronder hebben wij een aantal opvallende resultaten uit het onderzoek uiteengezet.

• Aantal bedrijven: Het aantal bedrijven met medewerkers binnen de sector is licht gedaald. Eind 2023 waren er in totaal 14.113 bedrijven in de sector, een afname van bijna 1% ten opzichte van 2021. Toen waren er 14.245.
• Arbeidskrachten: Er werken structureel 291.720 arbeidskrachten in de sector, wat een daling betekent ten opzichte van 2021, toen er structureel 311.050 arbeidskrachten waren. In de zomermaanden is er een piek en loopt het aantal actieve arbeidskrachten op tot 384.840.
• Flexibele schil: De flexibele schil en de inzet van tijdelijke arbeidskrachten (zoals zzp’ers en uitzendkrachten) blijft belangrijk, vooral in sectoren zoals de glastuinbouw en open teelten, waar het aantal arbeidskrachten tijdens piekperioden aanzienlijk toeneemt. Tijdens de zomermaanden kan de flexibele schil in deze sectoren oplopen tot 46% van het totale arbeidsvolume.
• Vacatures: In 2023 waren in totaal circa 17.760 vacatures voor werknemers op de loonlijst. Het totaal aantal verwachte vacatures voor 2024 is 17.310. De meeste vacatures zijn er in de sectoren open teelten, hoveniers, en glastuinbouw.
• Demografie: De sector kenmerkt zich door een hoog aandeel mannen (73% tegenover 50% in de totale arbeidsmarkt). Daarnaast is 46% van de arbeidskrachten in de sector jonger dan 35 jaar en 71% van de arbeidskrachten is praktisch opgeleid.
• Ziekteverzuim: Het ziekteverzuim is licht gestegen van 3,7% in 2021 naar 4,5% in 2023, wat lager is dan het gemiddelde van 4,9% in Nederland.

Meer informatie over het Colland Arbeidsmarktonderzoek vindt u hier.

Fonds Colland Arbeidsmarkt
Het Colland Arbeidsmarktonderzoek is een initiatief van sociale partners in de agrarische en groene sectoren en wordt mede mogelijk gemaakt door het fonds Colland Arbeidsmarkt. Dit opleidings- en ontwikkelingsfonds draagt bij aan belangrijke thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt worden diverse projecten en activiteiten gefinancierd om een gezonde en toekomstbestendige arbeidsmarkt in de agrarische sector te stimuleren.

 

Beter Uitzicht: Kweekvijver voor nieuwe talentvolle werknemers

Een half jaar is het agrarische arbeidsmarktplatform Beter Uitzicht nu online. De website is opgezet om mensen zonder groene ervaring of opleiding warm te maken voor een overstap naar de land- en tuinbouw. Zo’n 125 werkgevers maakten een account aan om vacatures te plaatsen op het platform. Ben jij de volgende die een nieuwe werknemer vindt?

Aad Vollebregt, vollegrondskweker, zette zijn vacature online op Beter Uitzicht en kreeg al snel meerdere sollicitanten, waarna hij administratief medewerker Cindy aannam. Voor hem is het werken met zij-instromers niet onbekend. ‘Bijna al mijn personeel komt van buiten de sector, ze leren het werk on-the-job’.

Cindy maakte twee maanden geleden de overstap van een taxibedrijf naar zijn vasteplantenkwekerij nadat ze een vacature zag op Beter Uitzicht.  Cindy Seijsener is blij met haar baan op de kwekerij. ‘Ik had niet verwacht dat ik bij een agrarisch bedrijf zou kunnen werken. Ik solliciteerde omdat in de vacature stond dat agrarische ervaring niet nodig was.’ Ze heeft het erg naar haar zin bij haar nieuwe werkgever. ‘De sfeer is hier zo positief en iedereen is bereid je te helpen.’

Voorziet in een behoefte 
Cindy is zeker niet de enige geïnteresseerde, ziet projectleider Mirthe Post. Zij kijkt tevreden terug op het eerste half jaar. Het arbeidsmarktplatform is ruim 57.000 keer bezocht door potentiële werknemers. De bijbehorende imagocampagne is meer dan 1,6 miljoen keer gezien. Ruim 6400 mensen vulden de keuzehulp in. ‘De cijfers laten zien dat we als sector een interessant verhaal hebben.’

Door middel van ervaringsverhalen en campagnevideo’s van Beter Uitzicht worden mensen enthousiast gemaakt voor werken in de land- en tuinbouw. ‘Op de website kunnen ze vervolgens een keuzetool invullen om zich te oriënteren op de functies in de sector en vacatures vinden die daarbij passen’, vertelt Post.

Concurrentie met andere sectoren 
Post ziet na de succesvolle start ook uitdagingen voor het arbeidsmarktplatform. ‘Het is nu zaak om de aandacht voor Beter Uitzicht vast te houden en het bereik te vergroten.’ Het blijven publiceren van content, zoals deze week nog een nieuwe promotievideo voor de brede land- en tuinbouwsector, moet daaraan bijdragen.

‘We concurreren natuurlijk met andere sectoren die voor soortgelijke initiatieven soms het twintigvoudige budget hebben. Elke euro die je extra kunt besteden zorgt voor extra bezoekers en daarmee sollicitanten. We blijven daarom zoeken naar mogelijkheden om de campagnebudgetten uit te breiden om zoveel mogelijk potentiële werknemers te bereiken.’

Meer informatie voor werkgevers 
Ondernemers in de land- en tuinbouw die op zoek zijn naar personeel kunnen gratis hun vacature plaatsen op Beter Uitzicht. Een online campagne zorgt dat ook mensen zonder groene opleiding de vacatures zien. Vacatures worden automatisch doorgeplaatst op verschillende andere vacaturesites. Plaatsen op Beter Uitzicht scheelt je als ondernemer dus een hoop werk.

Klik hier voor meer informatie

Fonds Colland Arbeidsmarkt
Beter Uitzicht is een samenwerking tussen LTO Noord, LLTB, ZLTO, LTO Nederland, Glastuinbouw Nederland, KAVB, NFO en POV wordt gefinancierd door LTO Noord en het fonds Colland Arbeidsmarkt. Dit is het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de sector Agrarisch en Groen. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendig arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

Resultaten Colland Arbeidsmarktonderzoek bekend

Colland Arbeidsmarkt presenteert dit jaar voor de zesde keer het tweejaarlijkse actuele beeld van de arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren. Het doel van dit onderzoek is het bieden van waardevolle inzichten voor sociale partners die betrokken zijn bij beleidsvorming binnen deze sectoren.

Net als voorgaande jaren zijn de belangrijkste bevindingen en trends beschikbaar via ons online informatiesysteem, waar cijfers per sector of deelsector gemakkelijk zijn in te zien. Dit rapport biedt een beknopte samenvatting van de opvallendste resultaten en ontwikkelingen en daarnaast biedt dit rapport de mogelijkheid deze te plaatsen in de context van bredere arbeidsmarkttrends in Nederland.

De data in dit rapport zijn afkomstig uit het Colland-bedrijven- en werknemersregister, gecombineerd met diverse databronnen die beschikbaar zijn via CBS Microdata. Daarnaast zijn de uitkomsten van een enquête onder 5.700 bedrijven uit de agrarische en groene sector verwerkt. Deze gecombineerde aanpak zorgt voor uitgebreide arbeidsmarktgegevens, waarmee zowel werkgevers- als werknemersorganisaties de nodige sturing kunnen geven aan een gezonde en toekomstbestendige arbeidsmarkt in hun sector. Het onderzoek is uitgevoerd door abf research.

Klik hier voor het onderzoeksrapport.

Colland Arbeidsmarkt
Het onderzoek is een initiatief van het fonds Colland Arbeidsmarkt. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendig arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

Vertrouwenspersoon: voor een veilige en plezierige werkplek

In de agrarische en groene sectoren kunnen medewerkers soms te maken krijgen met ongewenst gedrag zoals pesten, discriminatie, seksuele intimidatie, of agressie. Het is belangrijk dat medewerkers zich veilig voelen op hun werkplek. Om deze veiligheid te waarborgen, is een vertrouwenspersoon beschikbaar voor medewerkers die te maken krijgen met ongewenst gedrag.

Waar is de vertrouwenspersoon voor?

Medewerkers kunnen bij de vertrouwenspersoon terecht voor onder andere:

• Het bespreken van situaties waarin ze te maken krijgen met pesten, agressie, geweld, of andere vormen van ongewenst gedrag
• Advies en begeleiding bij het omgaan met ongewenst gedrag
• Informatie over mogelijke oplossingen, zoals klachtenprocedures of doorverwijzing naar andere instanties, bijvoorbeeld een mediator.
• Ondersteuning bij het voorkomen van ongewenst gedrag binnen het bedrijf.

De vertrouwenspersoon biedt een luisterend oor, ondersteunt je in de eerste opvang, en helpt je bij het vinden van een oplossing. Hij of zij neemt geen standpunt in en handelt altijd vertrouwelijk.

Belangrijke informatie voor werkgevers
Het is essentieel dat medewerkers op de hoogte zijn van de mogelijkheid om contact op te nemen met een vertrouwenspersoon. Informeer hen tijdens werkoverleg, en zorg ervoor dat de contactgegevens van de vertrouwenspersoon goed zichtbaar zijn in het bedrijf, bijvoorbeeld in de kantine of centrale hal. Flyers met informatie over de vertrouwenspersoon zijn beschikbaar in meerdere talen en kunnen worden gedownload via de website van Stigas.

Stigas vertrouwenspersoon collectief geregeld
In de cao’s voor de Glastuinbouw, Open teelten, Groen, Grond en Infrastructuur, Hoveniers en Dierhouderij is afgesproken dat Stigas voor deze sectoren de functie van vertrouwenspersoon vervult.

Dit betekent dat je als werkgever geen eigen contract hoeft af te sluiten voor een vertrouwenspersoon van Stigas, dit is automatisch geregeld. Een werknemer in één van deze sectoren kan kosteloos contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen van Stigas.

De vertrouwenspersoon is te bereiken via Stigas, telefoon: 085 – 044 07 00, optie 1 of e-mail: info@stigas.nl.

Bedrijven die niet onder bovengenoemde sectoren vallen, kunnen ook gebruik maken van een vertrouwenspersoon van Stigas. Neem hierover contact op met Stigas.

Klik hier voor meer informatie en een overzicht van sectoren met vertrouwenspersoon.

Colland Arbeidsmarkt
De vertrouwenspersoon wordt gefinancierd door het fonds Colland Arbeidsmarkt. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendig arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

De Werkgeverslijn: Ondersteuning en innovatie voor Goed werkgeverschap

De Werkgeverslijn Land- en Tuinbouw is een essentieel aanspreekpunt voor alle werkgeversvragen binnen de agrarische sector. Miranda Schenk (Adviseur cao en arbeidsrecht) geeft ons een kijkje achter de schermen van de Werkgeverslijn, die bedrijven ook adviseert over het aantrekken en behouden van jongeren in de sector.

Klik hier om het artikel te lezen

Colland Arbeidsmarkt
De Werkgeverslijn is een initiatief van sociale partners in de land- en tuinbouw en wordt gefinancierd door het fonds Colland Arbeidsmarkt. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendig arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

 

Vlog uit de Kas: Glastuinbouw door de lens van jongeren

In gesprek met Amy van der Lei ( Specialist Communicatie, Glastuinbouw Nederland) ontdekken we “Vlog uit de Kas”. Dit inspirerende initiatief laat jongeren kennismaken met de veelzijdige wereld van de glastuinbouw en toont de kansen en innovaties binnen de sector.

Klik hier om het artikel te lezen

 

Congres Slimme HR: Kansen en uitdagingen AI in de land- en tuinbouw

Stap op 15 oktober 2024 (14.00-17.30) in de toekomst van HR op het prachtige Landgoed Zonheuvel in Doorn. Ontdek hoe je als ondernemer, HR-medewerker of professional in de land- en tuinbouw slim kunt inspelen op technologische innovaties zoals robotisering en AI voor een duurzame inzetbaarheid van je werknemers.

Laat je inspireren door boeiende sprekers zoals fruitteler en Agrarisch Ondernemer van het Jaar Peter van der Avoird, Generatie Z-expert Rutger van den Berg van Youngworks, en toekomstvisionair en voormalig schaatser Ben van der Burg. En misschien word je nog verrast door een ontmoeting met een werknemer uit de toekomst die jou voorziet van praktische tips …Mis deze unieke kans niet om waardevolle inzichten op te doen en te netwerken met vakgenoten.

Klik hier voor meer informatie en inschrijving

Colland Arbeidsmarkt
Dit congres wordt mogelijk gemaakt dankzij LTO Noord, LLTB, ZLTO, LTO Nederland en Glastuinbouw Nederland met behulp van een financiële bijdrage van Stichting Gezond Beleid en het fonds Colland Arbeidsmarkt. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendige arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

 

Factsheets Agrarische en groene sectoren 2024

Stigas heeft de factsheets over veilig, gezond en vitaal werken in de agrarische en groene sectoren geactualiseerd. Hiervoor zijn de meest recente cijfers gebruikt vanuit verschillende bronnen. De factsheets geven een beeld van hoe het gesteld is met veilig, gezond en vitaal werken in de sector. Dit beeld biedt werkgevers en werknemers, hun organisaties en overheden weer aanknopingspunten om de duurzame inzetbaarheid in de sector te verbeteren.

Naast de factsheet ‘agrarisch en groen’, zijn er ook factsheets van verschillende deelsectoren beschikbaar. Tot slot vind je een verantwoording van de bronnen van de factsheets 2024.

Klik hier voor meer informatie

 

Patio Plant zet in op binden en boeien: de slag om de scholier

Ingrid Blom, themaspecialist Arbeid heeft in september Van der Valk B.V. (Patio Plant) in Naaldwijk bezocht om te horen hoe zij een grote groep scholieren en studenten succesvol aan zich weten te binden. Hoe winnen zij de concurrentieslag van de plaatselijke supermarkt? In het bedrijf werken 35 medewerkers in vaste dienst en nog eens zoveel scholieren en studenten. In de voorjaarspiek wordt dit aangevuld met uitzendkrachten.

Wat bied je jonge medewerkers?
Jos kan zo een aantal pluspunten noemen van werken in een bedrijf met bloeiende tuinplanten: “Het werk is gevarieerder dan vakken vullen. Je werkt hier mee in het teeltproces en bij het inpakken van heel veel verschillende producten. De groep jongelui heeft het onderling gezellig, al kan dat ook in de supermarkt uiteraard ook het geval zijn. Wij sluiten iedere week af met een vrijdagmiddag borrel. Uiteraard alcoholvrij voor de niet 18-jarigen.” En dan komt Jos met nog een troefkaart in de slag om de scholier. In het voorjaar kunnen de scholieren en studenten in de avonduren werken op basis van inschrijving. Overdag worden op basis van het aantal beschikbare scholieren werkzaamheden doorgeschoven naar de avonduren. Dit vraagt om sturing op het werkproces en soms wat schuiven. Scholieren hebben zo de kans om naast het zaterdagwerk nog wat uren bij te verdienen. En dit op de avonden die zij zelf kiezen.

In de groep jonge medewerkers wordt geïnvesteerd. Scholieren zijn in principe snelle leerlingen die goed kunnen werken. Soms moeten ze nog bepaalde aspecten leren. Zo kan Snapchat bijvoorbeeld teveel aandacht vragen. Dan wordt er bijgestuurd en worden ze er onderling op aangesproken. In het groeipad bij Patio Plant begeleiden de 18-  tot 20-jarigen de instromende scholieren naar zelfstandig werken. Zelf kijken we naar wat medewerkers kunnen en sturen we op een prettige werksfeer. Haantjesgedrag is ongewenst en wordt voorkomen.

Uitzendkrachten terugdringen in zomer
Deze zomer is op deze manier ook geprobeerd de inzet van uitzendkrachten in de schoolvakantie periode terug te dringen. Er waren genoeg enthousiaste scholieren. Maar de inschrijfmethode leverde bij mooi weer logistieke uitdagingen op. “Vriendengroepen kozen tegelijkertijd voor een dagje vrij”, aldus Jos. Patio Plant ‘leert’ jonge mensen werken en zoekt naar wat mensen kunnen en willen leren en is flexibel in werktijden. Er wordt een cultuur gecreëerd die voor deze doelgroep aantrekkelijk is. Planten en jonge mensen kunnen hier opbloeien en zo winnen zij de slag om de scholier.

Colland Arbeidsmarkt
Patio Plant heeft haar eigen unieke oplossing gevonden voor de krappe arbeidsmarkt. Via fonds Colland Arbeidsmarkt werken we samen om als agrarisch en groen een betere positie op de arbeidsmarkt in te nemen. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendige arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.

Onder de paraplu van Colland Arbeidsmarkt participeert Glastuinbouw Nederland in Groenpact. De plek waar onderwijs, overheid en ondernemers samen komen om te werken aan vernieuwing en innovatie en zo investeren in de aantrekkingskracht van de groene sector.

Bron: Glastuinbouw Nederland

Werkbezoek Groenpact 3 oktober 2024 met aandacht voor Goed Werkgeverschap

3 Oktober organiseert LTO Noord een werkbezoek aan twee bedrijven die veel aandacht hebben voor Goed Werkgeverschap. Bij Schwering Aarbeienkwekerij in Marknesse staat fijn werken in de kassen altijd voorop. LTO Noord heeft een gezonde werkcultuur hoog in het vaandel en sleepte daarmee de Medewerkerbeleving Award dit jaar binnen. LTO Noord heeft een gezonde werkcultuur hoog in het vaandel en sleepte daarmee de Medewerkerbeleving Award dit jaar binnen.

Is er arbeidsmarktkrapte in het groene domein, of zijn er meer dan voldoende mensen om het werk te doen? Deze vraag stond centraal op de themadag Groenpact in april van dit jaar. Medewerkers aan je bedrijf binden begint met goed werkgeverschap en met energie. Maar hoe doe je dat dan? In verschillende werkbezoeken gaan we hier dieper op in.

Deze dag is speciaal voor werkgevers in het sociale domein. De dag staat in het teken van ‘buiten je bubbel’, je krijgt de kans te kijken hoe een ander bezig is met goed werkgeverschap. Wat werkt en wat niet. Er is ruimte voor ongeveer 25 deelnemers. Het programma biedt voldoende ruimte om onderling van gedachten te wisselen, ervaringen te delen en vooral samen te leren van elkaars verhalen.

Klik hier voor meer informatie en aanmelding

Fonds Colland Arbeidsmarkt
Het Werkbezoek wordt georganiseerd door LTO Noord in opdracht van Groenpact en het fonds Colland Arbeidsmarkt. Het fonds draagt bij aan thema’s zoals duurzame inzetbaarheid, imago & instroom en veiligheid & gezondheid. Vanuit Colland Arbeidsmarkt wordt een veelheid aan projecten en activiteiten gefinancierd gericht op het stimuleren van een gezonde en toekomstbestendige arbeidsmarkt in de agrarische en groene sectoren.